Ze waren de hele tijd tegen de heersende orde.  

Frans Vandenbosch 方腾波 18.12.2022

Na vele jaren genealogisch onderzoek stuitte ik bij toeval op mijn afstamming van de hertogen van Brabant en Karel de Grote.[i] Er zijn 39 generaties tussen mij en Karel de Grote (Charlemagne). Karel de Grote (747 – 814) is mijn 36e overgrootvader. De overgrootouders van Karel de Grote zijn geboren in Landen[ii], in Brabant, het zuidoosten van het huidige Vlaanderen.


Het was me eerder al opgevallen dat mijn directe voorouders niet altijd het pad van de legaliteit hadden gevolgd en dat ze vaak ingingen tegen de gevestigde machten, of ze nu aan de macht waren of niet, gewone mensen, knecht of hertog. Een kort overzicht van wat mijn voorouders in het verleden hebben uitgespookt:

Karel de Grote (Karl der Große) (742 – 814)

Karel had zijn woonplaats in zijn Aachener Königspfalz; de oktogonale Palatijnse Kapel maakte deel uit van het paleiscomplex. Het was daar in de Palatijnse kapel dat Karel zijn troon[iii] had, gemaakt van puur witmarmeren Korinthische zuilen, hersteld van een tempel in Rome, afgeplat en herwerkt om te dienen als zitvlak van zijn troon. Het maakte de wereld duidelijk dat de Romeinen verslagen waren en dat hij, Karel de Grote, vanaf nu Europa regeerde.

Na verschillende mislukte pogingen om Saksen te veroveren, begon Karel de Grote in 772 de Saksische oorlogen. Na verschillende bloedige veldslagen veroverde Karel de Grote de Westfalen en hun bondgenoten. Het was na de overwinning in Verden, Nedersaksen, in oktober 782 dat Karel de Grote de dood van 4500 Saksen beval. De biograaf van Charles schreef dat de lijken langs de wegen waren uitgestald om de Saksen duidelijk te maken wie hun nieuwe heerser was. In 804 was er een nieuwe opstand in Nordalbingia; Karel de Grote deporteerde 10000 Saksische families naar Neustrië (= Vlaanderen, Brabant en Noord-Frankrijk) … wat vandaag de dag nog zichtbaar is in verschillende familienamen in Vlaanderen.

De hertogen van Brabant

De opeenvolgende hertogen van Brabant zitten in mijn stamboom van generatie 19 tot 27. Het waren niet de meest zachtaardige heersers van Europa.
Hertog Jan I van Brabant “de overwinnaar” (1252 – 1294), in de Slag bij Woeringen[iv], een van de grootste veldslagen in middeleeuws Europa, veroverde Limburg. In 1289 werd het hertogdom Limburg bij het hertogdom Brabant gevoegd. In de slag op 05.06.1288 sneuvelden slechts 40 Brabantse ridders tegen ongeveer 1100 ridders aan de Gelderse zijde. In de kerkboeken van Woeringen noteerden ze in totaal 2400 doden.
Hertog Hendrik I van Brabant “de krijgshaftige” (1207-1248) leidde de Derde Kruistocht (1189-1192) en voerde het bevel over de belegeringen van Sidon en Beiroet.
Hertog Jan II van Brabant “de vreedzame” (1275 – 1312) leidde de kruistocht van de armen.[v]

Defenestratie van Leuven (1379)

In Leuven, destijds de hoofdstad van het hertogdom Brabant, was er in 1360 een eerste opstand van arbeiders en ambachtslieden onder leiding van Peter Couterel tegen de Leuvense adel. Ze hadden de steun van hertog Jan III van Brabant. In de winter van 1378 leidde Wouter van der Leyden opnieuw een opstand van ambachtslieden tegen de Leuvense adel. De notabelen namen wraak door Wouter van der Leyen in december 1379 te vermoorden. Hierop namen de ambachtslieden wraak en namen tientallen patriciërs gevangen en leverden ze uit aan de woedende menigte in Leuven. Op 22.12.1379 bestormden de ontevreden massa het stadhuis en gooiden de patriciërs uit de ramen. Op deze manier kwamen zeker vijftien patriciërs om het leven. In deze bloedige opstand raakte de familie Van den Bossche verdeeld. Sommigen van hen waren lid van de patriciërsclan van Uten Liemingen[vi]. Anderen stonden aan de zijde van de ambachtslieden.

Mijn directe voorouders, naamdragers. (1526 …)

Al die tijd woonden mijn directe voorouders, naamdragers Vandenbosch in Leuven. In 1526 had Peter Van den Bossche een herberg genaamd De Rooden Leeuwe[vii] in de Mechelsestraat, waar reizigers paarden konden wisselen. Peter was leenheer van gronden in Sint-Pieters-Rode, 5 km ten oosten van Leuven. Peter van den Bossche was getrouwd met Katelijne Uten Liemingen. Ze behoorden tot de meest nobele clan van Leuven, de top van de zeven geslachten van Leuven.[viii]

Een andere Van den Bosch in de Naamsestraat schilderde kartons voor de wagenspelers en minnezangers.

De mysterieuze kloof (1536 – 1677)

Na het overlijden van de eerdergenoemde Peter in 1536 zijn de genealogische gegevens schaars. Tot ze plotseling weer opduiken bij het huwelijk van Jan Van den Bossche in 1677. Een kloof van 140 jaar zonder exacte verblijfplaats van de familie Van den Bosch.

Hier kan ik, totdat ik meer echte oude documenten tegenkom, alleen berekende gissingen doen. Wat ik tot hiertoe heb gevonden:
– in 1522 brandde het gebouwencomplex Rooden Leeuwe af, zowel de hoofdherberg, de brouwerij als het huisje, genaamd “de 3 orgels”.
– Peter Van den Bossche behoorde tot de Leuvense adel, maar al zijn landbouwgronden lagen in het laaggelegen, vruchtbare deel van Sint-Pieters-Rode.
– dat deel van het dorp werd op oude kaarten uit die tijd “de ketterije” genoemd.
– Jan Van den Bossche verschijnt opnieuw in Sint-Pieters Rode in 1677 wanneer hij huwt met Anna Govaerts. Jan en 3 van zijn kinderen stierven in 1691 aan de pest. Hij was kerkvoogd.
– Anna, zijn weduwe en de enige overlevende zoon Matthias kregen brood van de “tafel van de Heilige Geest”, het katholieke opvangsysteem voor de armen.
– Veel later, begin 1800, wordt in het kerkarchief melding gemaakt van de afschaffing van een “eeuwige aflaat” op naam van Van den Bosch.
– In 1738 woonde ene Sr. Jan vanden Bosch (° Lubbeek, z.v. Matthias) nog steeds in Den Haag, Hollant.

Al deze gebeurtenissen wijzen op de volgende conclusie:

De familie Van den Bossche raakte betrokken bij de godsdienstperikelen van die tijd, het conflict tussen katholieken en protestanten, dat vooral in Sint-Pieters-Rode zeer bitter was. Ze waren genoodzaakt te vluchten naar het protestantse noorden. Hun landerijen werd geconfisqueerd.
Meer dan een eeuw later, toen ze straatarm terugkeerden, moesten ze als boetedoening een eeuwige aflaat aan de kerk betalen. Van nobel tot behoeftig in 140 jaar.

Bovenstaande conclusie is van mezelf, ik kan het (nog) niet bewijzen. Op een dag hoop ik in de archieven de documenten te vinden die mijn conclusie bevestigen.

Matthijs Van Griecken (1600 – 1628)

In een afgelegen tak van mijn overgrootmoeder heb ik een voorvader Matthijs Van Griecken, geboren in Sint-Pieters-Rode op 07.05.1600.

Het Twaalfjarig Bestand (1609 tot 1621) in de Tachtigjarige Oorlog (1568 tot 1648) kwam tot een einde met de dood van Filips III van Spanje op 31.03.1621. Matthijs voegde zich, na eerst in het leger van Filips III van Spanje gediend te hebben, en onmiddellijk na de hervatting van de oorlog in de Spaanse Nederlanden, bij de andere kant, het leger van Maurits, Prins van Oranje. Hij was zeker niet de enige. In 1628 werd hij gevangengenomen door het Spaanse leger en ter dood veroordeeld. Het vonnis luidt als volgt:

Johannes Baptist Van den Bosch (1743 – 1822)

Slechts 3 generaties na Matthias, de enige overgebleven mannelijke voortzetting van de familienaam, trouwde zijn achterkleinzoon, Johannes Baptist Van den Bosch op dinsdag 09.04.1771 met Elisabeth Servranckx in Erps[ix]. Ze was opnieuw (via de familie Van Hamme) een afstammeling van de hertogen van Brabant en Karel de Grote. Het piepkleine dorpje Erps staat tot op de dag van vandaag bekend als de bakermat van de (buitenechtelijke) nazaten van de hertogen van Brabant.

Frans Elsen (1900 – 1972)

was mijn grootvader van moederskant en mijn peetvader. Hij is een telg uit de Elsen familie, één van de tienduizenden families die in het jaar 805 door Karel de Grote gedwongen gedeporteerd werden vanuit Saksen naar het hertogdom Brabant. De oorsprong van de familie Elsen ligt in het dorp Elsen bij Paderborn.[x]
Frans Elsen had een kleine, rechthoekige snor, wat in die tijd niet ongewoon was. Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte en verkocht hij Schnaps aan het Duitse leger. Maar aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, met de terugtrekking van het Duitse leger, werd hij verraden, gearresteerd en overgedragen aan de nieuwe autoriteiten. Hij werd nooit officieel veroordeeld, maar werd enkele weken vastgehouden. Het was minister Paul van Zeeland die hem uit de gevangenis bevrijdde.

Georges Vandenbosch (1926 – 2000)

Mijn vader had een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel; hij heeft meer dan een dozijn lokale en nationale sociaal-culturele organisaties opgericht en voorgezeten. Als permanent diaken werd hij bedankt door paus Johannes Paulus II (Karol Józef Wojtyła) in een privé-audiëntie in Rome.
Mijn vader vocht in de frontlinie tijdens de Leuven Vlaams crisis, de studentenopstand voor de splitsing van de Katholieke Universiteit Leuven in 1968. Tijdens een charge van de rijkswacht te paard gooide hij een grote zak knikkers op straat, waardoor de paarden vielen. Hij werd gearresteerd en opgesloten in de Leuvense hulpgevangenis, in de volksmond bekend als de paardenstallen. Een dag later werd hij daar vrijgelaten, zonder enige vorm van proces.

[i] Afstamming Vandenbosch  Stamboom Vandenbosch

[ii] Landen https://en.wikipedia.org/wiki/Landen

[iii] Aachener Königsthron https://de.wikipedia.org/wiki/Aachener_K%C3%B6nigsthron

[iv] Slag bij Woeringen https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Woeringen

[v] De armenkruistocht https://www.brabantserfgoed.nl/page/5686/hertog-jan-ii-en-de-armenkruistocht  

[vi] Uten Liemingen https://nl.wikipedia.org/wiki/Uten_Liemingen

[vii] Peeter Van den Bossche Leenman

[viii] De Zeven Geslachten / Genera van Leuven https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeven_geslachten_van_Leuven

[ix] Erps Kwerps https://nl.wikipedia.org/wiki/Erps-Kwerps

[x] Elsen https://de.wikipedia.org/wiki/Elsen_(Paderborn)