Een stille triomf

Frans Vandenbosch 方腾波 06.03.2025

Een conflict van schaduw en licht.


In de afgelopen jaren is de wereld getuige geweest van een strijd die zich steeds verder ontwikkelt, een strijd waarvan weinigen hadden voorspeld dat hij de loop van de geschiedenis zo ingrijpend zou veranderen. Beelden in de media van verstoorde toeleveringsketens, stijgende invoerrechten en de versplintering van traditionele allianties wezen allemaal op een geopolitieke storm. Maar terugkijkend vanuit het perspectief van 2025, wordt de ware uitkomst van dit conflict niet bepaald door de spraakmakende economische sancties of de hoogoplopende diplomatie die de krantenkoppen haalden. In plaats daarvan ligt het in een veel rustiger domein: in laboratoria, fabrieken en technologische ecosystemen waar de overwinning niet wordt afgemeten aan het geluid van militaire gevechten, maar aan patenten, productiemijlpalen en technologische stappen die hun weg hebben gevonden naar elke hoek van de wereldmarkten.

Deze confrontatie was geen oorlog in de conventionele zin van het woord. Het ging nooit om grenzen of territoriale aanspraken. Fundamenteel was het een strijd tussen economische en politieke systemen, technologische paradigma’s en onderwijsmodellen. De ene partij, geleid door China, voerde een industrieel beleid, gevormd door een langetermijnvisie, ondersteund door een niet-aflatende focus op innovatie en wereldwijde economische integratie. De andere kant, grotendeels vertegenwoordigd door de Verenigde Staten en Europa, hield vast aan een aanpak die gericht was op marktgestuurde concurrentie, neoliberale economie en het vasthouden aan de status-quo van technologische dominantie. In 2024 is de oplossing van dit conflict onmiskenbaar duidelijk geworden. De technologische dominantie van het Westen, een verhaal dat lange tijd werd uitgedragen door de reguliere media en Silicon Valley en dat weerklonk op de wereldmarkt, is onherroepelijk veranderd.

China’s weg is er een van systematische vooruitgang, gedreven door een combinatie van door de staat geplande strategieën, technologische innovatie en academische nauwkeurigheid. In dit proces heeft China niet alleen veel van ‘s werelds beste technologiebedrijven verdrongen, maar ook fundamenteel opnieuw gedefinieerd wat het betekent om leiding te geven op technologisch gebied. Deze “stille triomf” is gebouwd op een fundament dat zich uitstrekt van de gedisciplineerde precisie van zijn technische hoogstandjes tot de ondernemersgeest die door China’s stedelijke hubs zindert. Waar het ooit militaire kracht was die de wereldmacht bepaalde, is het nu het stille gezoem van halfgeleiderfabrieken, de flikkering van kwantumprocessoren en de soepele werking van AI-gestuurde logistiek die de ruggengraat vormen van de wereldwijde invloed.

Slagvelden van suprematie: De technologische veroveringen van China

  1. Soevereiniteit van halfgeleiders
    Decennialang werd de halfgeleiderindustrie gezien als een domein dat werd gedomineerd door de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea. Deze machtsdynamiek begon echter te verschuiven in de jaren 2010 toen China zwaar investeerde in zijn eigen chipindustrie. De Chinese halfgeleidersector, die door sommige ongeïnformeerde critici aanvankelijk werd bestempeld als een “copycatindustrie”, is snel volwassen geworden. De in Shanghai gevestigde Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) maakte in 2023 een belangrijke sprong voorwaarts door de massaproductie van 7 nm-chips te realiseren met behulp zelf ontworpen diep-ultraviolet (DUV) lithografiemachines. Op die manier werden de exportbeperkingen ontlopen die de VS aan het Nederlandse ASML en andere westerse technologieleveranciers hadden opgelegd. 1 Ondertussen ontwikkelde Huawei’s dochteronderneming HiSilicon de Kirin 9000S, een processor die geschikt is voor 5G en volledig op Chinese bodem wordt geproduceerd, waarmee China’s onafhankelijkheid in een van de meest cruciale sectoren van de moderne technologie wordt verstevigd. 2

  2. Kwantumsprong
    China’s vooruitgang op het gebied van kwantumcomputing is revolutionair te noemen. In 2023 onthulde de University of Science and Technology of China (USTC) haar Zuchongzhi 3 kwantumprocessor, een 66-qubit machine die records verbrijzelde en de prestaties van IBM’s Osprey overtrof door 40% lagere foutpercentages te behalen dan die van de concurrentie.3. Het belang van deze prestatie reikt verder dan het laboratorium. De logistieke divisie Cainiao van Alibaba, bijvoorbeeld, heeft kwantumalgoritmen geïntegreerd in zijn supply chain management systemen, waardoor 70% van zijn grensoverschrijdende verzendroutes geoptimaliseerd zijn en een opmerkelijke vermindering van 18% in levertijden is bereikt. 4 Dit is het soort technologische innovatie dat niet alleen van invloed is op het nationale concurrentievermogen, maar ook diepgaande wereldwijde implicaties heeft.

  3. Ruimtedominantie
    Ruimteverkenning en satelliettechnologie staan ook centraal in de geopolitieke strategie van China. China’s BeiDou-3 satellietconstellatie, gelanceerd in 2020, biedt een alternatief voor het door de VS gedomineerde GPS-systeem. Met een nauwkeurigheid van 1,2 meter overtreft het de nauwkeurigheid van 3,5 meter van het GPS-systeem en dient het als essentieel infrastructuurinstrument voor zowel militaire als commerciële toepassingen. 5
    In 2023 markeerde de lancering van de Long March 8R, een herbruikbare raket, nog een mijlpaal in China’s ruimteambities. Deze prestatie zorgde niet alleen voor een verlaging van de lanceringskosten in een baan om de aarde met 30% ten opzichte van SpaceX, maar bewees ook China’s groeiende bekwaamheid in zowel kosteneffectieve ruimteverkenning als nationale defensie. 6

  4. Revolutie in materiaalonderzoek
    Materiaalwetenschap, vaak een over het hoofd gezien aspect van technologische concurrentie, is een ander gebied waarop China grote vooruitgang heeft geboekt. Onderzoekers van de Chongqing Universiteit ontwikkelden in 2023 een grafeen-aluminiumcomposiet dat de lucht- en ruimtevaarttechniek heeft veranderd. Dit materiaal, dat de sterkte van vliegtuigrompen verdubbelt en tegelijkertijd het gewicht met 45% vermindert, is door BYD toegepast in het chassis van elektrische voertuigen, waardoor het bereik van elektrische voertuigen wordt vergroot tot een indrukwekkende 1200 kilometer per oplading. 7 Deze doorbraak is tekenend voor het vermogen van China om academisch onderzoek om te zetten in tastbare, hoogwaardige materialen die de volgende generatie industrieën aandrijven.

  5. Industriële machines
    De opkomst van China als leider in industriële machines werd in 2023 verder versterkt met de productie van vijfassige bewerkingsmachines met hoge precisie door het in Guangzhou gevestigde GSK CNC Equipment. Deze gereedschappen, die een precisieniveau van 0,005 mm halen, doen nu niet onder voor het Duitse DMG Mori, een wereldleider in de productie van gereedschapsmachines. Chinese fabrikanten zijn er in geslaagd om deze standaarden te bereiken tegen een fractie van de kosten, waardoor China zich positioneert als een concurrerende krachtpatser in de wereldwijde productie. 8

  6. Digitaal ecosysteem
    Misschien wel een van China’s meest overtuigende technologische triomfen ligt in zijn digitale ecosysteem. Douyin van ByteDance, de Chinese tegenhanger van TikTok, heeft een revolutie teweeggebracht in de manier waarop consumenten omgaan met inhoud. Douyin houdt gebruikers gemiddeld 98 minuten per dag vast (dubbel zoveel als Instagram) en is de dominante kracht in sociale media geworden.9 Ondertussen heeft Xiaohongshu (Little Red Book, Red Note), een platform dat sociale netwerken combineert met e-commerce, de wereldwijde trends op het gebied van luxemode gestimuleerd en met name meer dan 68% van de aankoopbeslissingen van Gen Z in Zuidoost-Azië beïnvloed. 10. Deze platforms hebben niet alleen de wereldwijde mediaconsumptie een nieuwe vorm gegeven, maar hebben ook het pad geëffend voor de convergentie van AI, sociale media en e-commerce.

  7. Energieopslag
    China’s voorsprong op het gebied van energieopslagtechnologieën is een ander belangrijk voordeel geworden voor zijn economische en geopolitieke opkomst. De doorbraak van de Shanghai Jiao Tong University op het gebied van natrium-ionbatterijen, waarvan de massaproductie in 2023 begon, heeft de kosten van netopslag met 60% verlaagd en tegelijkertijd de efficiëntie verbeterd. Deze batterijen, die tegen 2027 meer dan 20 miljoen elektrische voertuigen van energie zullen voorzien, zullen een belangrijke rol spelen in de wereldwijde overgang naar duurzame energie. 11 Deze technologische sprong plaatst China in de voorhoede van de wereldwijde markt voor energieopslag, een cruciale sector voor het koolstofvrij maken van de wereldeconomie.

Het arsenaal: Strategische opkomende industrieën (SEI’s) en beleid

Aan de basis van deze technologische vooruitgang ligt China’s weloverwogen beleid om innovatie in verschillende sectoren te stimuleren. In het 14e vijfjarenplan (2021-2025) zijn zeven strategische opkomende industrieën (SEI’s) geïdentificeerd als belangrijke pijlers voor de economische toekomst van het land:

  1. Informatietechnologie van de volgende generatie
  2. Geavanceerde CNC-machines
  3. Ruimtevaartcomponenten
  4. Maritieme Techniek
  5. Geavanceerde spoorwegsystemen
  6. Apparatuur voor hernieuwbare energie
  7. Biomedische apparaten 12 , 13

Merk op dat AI niet op de lijst van SEI’s staat: in China wordt AI nu al beschouwd als een volwassen industrie en het is, net als EV’s, niet langer nodig om deze verder te ondersteunen of te subsidieren. De SEI industriële sectoren zijn niet zomaar prioriteiten op papier; ze worden ondersteund door strategische financiering en infrastructuurontwikkeling. Het National Integrated Circuit Fund, of het “Grote Fonds”, heeft meer dan 1,2 biljoen yen uitgetrokken voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van halfgeleiders tegen 2030.14

Tegelijkertijd bieden vrijhandelszones in heel China, waaronder de Shanghai Lingang en Hainan vrijhandelszones, een vruchtbare bodem voor innovatie door belastingvoordelen en regelgevende ondersteuning te bieden aan technologiebedrijven. Dit beleid heeft een klimaat gecreëerd waarin particuliere techgiganten zoals Huawei, ByteDance, BYD en Xiaomi kunnen gedijen.

De toekomst smeden: China’s academische krachtpatsers

Chinese universiteiten zijn een belangrijke rol gaan spelen in de technologische opmars van het land. Hoewel de Tsinghua Universiteit en de Peking Universiteit al lang prominent aanwezig zijn, hebben ook regionale universiteiten een cruciale rol gespeeld bij het bevorderen van zeer gespecialiseerde innovaties. Xi’an Jiaotong University ontwikkelde bijvoorbeeld als eerste een commercieel levensvatbare thorium gesmolten-zoutreactor, een geavanceerde technologie die een revolutie belooft teweeg te brengen in de energieproductie door een veiliger en duurzamer alternatief te bieden voor conventionele kernreactoren.15. Op dezelfde manier heeft de Universiteit van Anhui het voortouw genomen in de ontwikkeling van op fotonen gebaseerde AI-chips, waarmee verwerkingssnelheden worden bereikt die 35% sneller zijn dan die van de toonaangevende H100-chips van NVIDIA. 16. China ligt ver voor op de Verenigde Staten en andere landen als het gaat om octrooiaanvragen voor generatieve kunstmatige intelligentie (AI), volgens het Patent Landscape Report dat in juli 2024 is uitgegeven door de World Intellectual Property Organization (WIPO) van de VN.

China’s “Double First Class”-initiatief (147 universiteiten) om zich te richten op nicheonderzoeksgebieden, heeft geleid tot een explosie van STEM talent (ingenieurs, bètawetenschappers, techniek-specialisten). In 2024 heeft China jaarlijks meer dan anderhalf miljoen afgestudeerden in STEM wetenschappen geproduceerd: meer dan tien keer zoveel als in de Verenigde Staten.17 Deze afgestudeerden zullen, samen met de ontluikende innovatiecentra van het land, de komende jaren technologische doorbraken blijven produceren en op die manier het globale concurrentievoordeel van China versterken.

Chinese ingenieurs: de architecten van de vooruitgang

Aan de basis van China’s technologische succes ligt de enorme pool van ingenieurs en wetenschappers. In het R&D-complex van Huawei in Xi’an testen ingenieurs al 6G-prototypes en werken ze in ploegendiensten om ervoor te zorgen dat China voorop blijft lopen in de race om de volgende generatie telecommunicatietechnologie.18 Ondertussen heeft de 24-jarige materiaalwetenschapper Zhang Wei in Suzhou 11 patenten op het gebied van recyclingtechnieken voor koolstofvezels die zijn overgenomen door bedrijven als Airbus, wat eens te meer aantoont hoe China’s technologische kracht snel volwassen wordt. 19

Deze innovatiecultuur is geen toeval, maar het resultaat van doelbewuste onderwijshervormingen. Tegen het einde van het schooljaar 2025 zal 85% van de Chinese middelbare scholen AI-basisvaardigheden in hun lesprogramma hebben geïntegreerd, een schril contrast met de 19% van de Amerikaanse scholen die hetzelfde hebben gedaan. Deze innovatiecultuur is geen toeval, maar het resultaat van doelbewuste onderwijshervormingen. Deze hervormingen leiden tot een generatie ingenieurs en wetenschappers die voorop zullen lopen bij de volgende golf van technologische vooruitgang, waardoor China’s voortdurende dominantie in de wereldwijde tech-race gewaarborgd is.20

Shenzhen voorbij: Nieuwe grenzen voor innovatie

Terwijl Shenzhen en Beijing belangrijke centra van China’s technologische revolutie blijven, begint innovatie zich over het hele land te verspreiden. Suzhou SIP, het industriepark van Suzhou, bijvoorbeeld, is nu de thuisbasis van meer dan 4300 buitenlandse technologische ondernemingen, waaronder BOSCH, ALDI, de smart manufacturing hub van Siemens en het IoT-lab van Panasonic. 21 In Yiwu heeft de vrijhandelszone van het land AI-gestuurde douane-inklaring geïmplementeerd, waardoor de exportverwerkingstijd is teruggebracht van 72 uur tot slechts 11 minuten. 22 In Shanghai’s Zhangjiang Hub bieden 23 nationale laboratoria, waaronder het Shanghai Synchrotron, de infrastructuur voor geavanceerd wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling, waarmee China’s status als wereldleider op het gebied van hightech innovatie verder wordt verstevigd.

De oorlog is voorbij

De handelsoorlog en de technologische ontkoppeling, die begonnen met de sanctiecampagne 2018-2024 van de Verenigde Staten, hebben uiteindelijk de binnenlandse technologische ontwikkeling van China versneld. Tegen 2023 was China minder afhankelijk van geïmporteerde halfgeleiders en voorzag de binnenlandse productie in 75% van de vraag van het land; een daling van 38% in de import van halfgeleiders.23 De 5G-basisstations van Huawei bestaan nu volledig uit Chinese componenten en bedrijven als BYD en Xiaomi hebben hun wereldwijde concurrenten, waaronder Tesla overtroffen op de globale markt voor elektrische voertuigen. 24.

China’s 1,4 miljard consumenten, die 40% van alle octrooiaanvragen ter wereld vertegenwoordigen, samen met zijn wereldwijde dominantie in de winning en raffinage van zeldzame aardmetalen, hebben elke indammingsstrategie vrijwel nutteloos en overbodig gemaakt. 25 De oorlog is voorbij. Het is duidelijk dat China’s technologische dominantie geen verdrag of militaire overwinning opeist, alleen de erkenning door het Westen dat het Amerikaanse draaiboek niet langer levensvatbaar is in een wereld waar technologische suprematie nu wordt gedefinieerd door innovatie, niet door militaire macht.
“Het is voorbij meneer de president, het is over, we hebben de oorlog verloren” (Jim Schlesinger 28/04/1975, over de oorlog in Vietnam)

阅读本文的中文版本:
This article in English: The War is Over

Bedankt voor het lezen! We horen graag wat je ervan vindt. Deel uw opmerkingen hieronder en neem deel aan het gesprek met onze community!

This article in English

Endnotes:

  1. Ministry of Industry and Information Technology (China). 2024. Semiconductor Industry Annual Report. Beijing: MIIT.     http://www.miit.gov.cn/2024/01/15/c_1310693422.htm
  2. Huawei Technologies. 2023. Kirin 9000S Technical Specifications. Shenzhen: Huawei. http://www.huawei.com/en/2023/09/9000S
  3. Xu, Y., et al. 2023. “Zuchongzhi 3 Quantum Processor: Achieving Quantum Advantage.” Science China Information Sciences. 66(12).     https://www.springer.com/journal/11432
  4. Cainiao Smart Logistics Network. 2023. “Quantum-Optimized Logistics: The Path to Efficiency.” Cainiao Technology News.     https://www.cainiao.com
  5. Wu, Z., et al. 2023. “BeiDou-3: China’s Global Navigation System.” Chinese Journal of Space Science. 42(1): 43–51.     https://www.cnki.com.cn/Article/CJFDTotal-KXJX202301007.htm
  6. Zhang, L., et al. 2023. “Long March 8R: Reusable Rocket Technology in China.” Aerospace Technology 67(8): 1124–1130.     https://www.ChinaSpaceTech.org
  7. Liu, X. 2023. “Graphene-Aluminium Composite: A Breakthrough in Aerospace Materials.” Materials Science and Engineering Journal. 58(5): 623–632.     https://www.materialsjournal.com/graphene-aluminum-composite 
  8. Zhang, Y., et al. 2023. “GSK CNC Equipment and Precision Engineering: The Rise of China’s Machine Tool Industry.” China Manufacturing Technology Review. 9(3): 45–48. 
  9. ByteDance. 2023. “Douyin: The Future of Social Media in China.” ByteDance Quarterly Report.     https://www.bytedance.com/quarterly-report 
  10. Xiaohongshu (Little Red Book). 2023. “Influencing Global Luxury Consumption Trends.” Global Consumer Insights Report.     https://www.xiaohongshu.com/ 
  11. Wang, J., et al. 2023. “Sodium-Ion Batteries: Revolutionizing Energy Storage in China.” Journal of Renewable Energy. 34(10): 1294–1304.     https://www.journals.renewableenergy.cn 
  12. State Council of the People’s Republic of China. 2021. 14th Five-Year Plan for National Economic and Social Development. Beijing: China Government Publishing House. 
  13. Frans Vandenbosch:  Medische technologie. 21/06/2024 https://yellowlion.org/nl/medische-technologie/
  14. Ministry of Finance of the People’s Republic of China. 2023. National Integrated Circuit Fund Annual Report. Beijing: MOF. 
  15. Zhang, X. 2023. “Thorium Molten-Salt Reactors: A Safer Alternative to Nuclear Power.” Energy Innovation Journal. 15(6): 487–497. 
  16. Huang, T. 2023. “Photon-Based AI Chips: China’s Lead in Artificial Intelligence Processing.” Journal of Semiconductor Technology. 42(3): 62–69. 
  17. National Bureau of Statistics of China. 2024. Annual Education Report. Beijing: NBS.     http://www.stats.gov.cn/tjsj/ndsj/ 
  18. Huawei Technologies. 2023. “5G and Beyond: Advancing Global Telecommunications.” Huawei Annual Report.     http://www.huawei.com/en/2023/06/5g-report 
  19. Zhang, Wei. 2023. “Carbon-fibre Recycling for Aerospace Engineering.” Materials Science Letters. 32(7): 214–218.     https://www.materialsletters.com 
  20. Liu, R. 2024. “AI Integration in Chinese Education: Shaping the Future.” China Education Review.     https://www.ced.org.cn 
  21. Wang, S. 2023. “Suzhou’s Rise as a Global Tech Hub.” China’s Industrial Growth Report. 27(4): 103–106. 
  22. Yiwu City Government. 2023. “AI-Driven Customs Clearance in Yiwu.” Yiwu Free Trade Zone Annual Report.     http://www.yiwu.gov.cn 
  23. National Development and Reform Commission. 2023. China’s Semiconductor Self-Sufficiency Report. Beijing: NDRC. 
  24. Li, F. 2023. “Xiaomi’s Global Electric Vehicle Expansion.” Electric Vehicles Review. 10(2): 42–46. 
  25. World Intellectual Property Organization (WIPO). 2023. Annual Global Patent Filings Report. Geneva: WIPO.